Sıvı suyun etkisi ile oluşan kayalık enkaz akıntıları Mars'taki kanal şekillerini oluşturuyor. Bu nedenle, son birkaç bin yıl içinde Mars'ta potansiyel yaşanabilir ortamlar olduğunun kanıtları olarak yorumlanmıştır. Ancak, devam eden kanal oluşumu, sıvı su için çok soğuk yüzey şartları altında tespit edilmiştir ama ince bir tabakadan oluşan mevsimsel CO2 buzunun toprak ve kaya üzerinde oluşması ve çözünmesi bazen Mars yılında oluşur. Bu gözlemler, CO2 yoğunlaşma-süblimleşme döngüsünün kanal oluşumunda rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Burada, gözenekler altındaki ince buz tabakasının buzun erime sezonu boyunca CO2 buzu ile dolabileceği ve aşırı basınç değişimlerine maruz kalabileceğini göstermek için atmosfer ve CO2 buz tabakası altında yatan Mars yüzeyinin termo-fiziksel sayısal modeli kullanılmıştır. Daha sonraki gaz akıntıları regolit (kaya ve toprak) malzemeyi ayrıştırabilir ve Mars kanallarına benzer jeomorfolojik özellikleri ile gazla karışmış enkaz akıntılarına neden olabilir. Kanalların gözlendiği yerlerdeki enlemler ve eğim yönelimlerinde bulunan koşullarda yüzey altında CO2 buzu yoğunlaşması, süblimleşmesi ve basınçlaşması meydana geldiği bulundu. Mars kanallarına hiçbir karasal analog ve sıvı su gerekmeyen jeolojik kuru buz süreçlerinin neden olabileceği sonucuna varıldı. Bu tür kuru buz süreçleri Mars yüzeyindeki başka şekillerin evrimini şekillendirmeye yardımcı olmuş olabilir.
Kaynak: http://www.nature.com/ngeo/journal/v9/n1/full/ngeo2619.html
Yorumlar
Yorum Gönder