GÜNEŞ SİSTEMİ'NİN EN UZAK NOKTASINDAKİ GEZEGEN İÇİN KANITLAR BULUNUYOR


Astronomlar, Plüto'dan üç kat uzakta Güneş sistemimizde şimdiye kadar keşfedilen en uzak nesneyi buldu. Bu gezegen V774104 olarak adlandırıldı. Bilim insanlarına göre yörüngesinin daralması bir yıl sürecek, ama tuhaf gezegenler yada yakındaki yıldızların varsayımsal etkilerine işaret eden garip yörüngelerin uç güneş sistemi nesnelerinin etkisinden dolayı değişebilir.

American Astronomical Society (Amerikan Astronomi Derneği)'nin toplantısında bu keşfi açıklayan Washington, D.C.'deki Carnegie Bilimler Enstitüsü'nden astronom Scott Sheppard "Güneş sistemi hakkında bildiklerimiz ile bu nesnelerin yörüngelerini açıklayamayız" diyor. V774104 şu anda Güneş'ten 103 astronomik birim (AB) yani 15.4 milyar kilometre uzakta bulunuyor. Bir astronomik birim Dünya ve Güneş arasındaki uzaklıktır.


Cüce gezegen iki kategoriden birine ayrılacak. Eğer bir gün yörüngesi Güneş'e yaklaşırsa, yörüngeleri Neptün ile çekimsel etkileşimleri tarafından açıklanabilen buzul gezegenler toplululuğunun bir parçası olabilir. Ama Güneş'in yörüngesine hiçbir zaman yaklaşmazsa diğer iki gezegen Sedna ve 2012 VP113 ile diğer kategoriye katılabilir.


Bu iki cüce gezegen hiçbir zaman Güneş'e 50 AB'den daha yakın olamaz ve yörüngeleri 1000 AB kadar salınım yapıyor. Bu, onları "iç Oort bulutu nesneleri"arasındaki 30 ve 50 AB arasında bulunan buzul Kuiper Kuşağı nesnelerinden ayırıyor. Oort bulutu, güneş sisteminin sınırında ve Güneş'in çekim etkisinin sonunda yer alan binlerce AB uzaklıktaki varsayımsal, küçük topluluklar halindeki buzul cisimlerdir.


İç Oort bulutu cisimlerini ilginç kılan şey, tuhaf yörüngelerinin Güneş sisteminin bilinen yapısıyla açıklanamayacak olmasıdır: Diğer sınıflandırma yöntemi de yörüngelerini karşılaştırmak olacaktır.


Muhtemelen Güneş Sistemi'nden fırlatılmış iç Oort bulutu cisimlerini yörüngesinden temizlememiş görünmeyen dev gezegen bulunuyor. Diğer teorilere göre, protosun (Güneş'in başlangıçtaki hali olarak düşünülen gaz küresi) diğer yıldız oluşum bölgeleri tarafından çevrelendiği zaman güneş sistemi üzerinde etkili olan gerekli titreşimleri sağlamış olabileceği düşünülmektedir. Pasadena'da Kalifornya Teknoloji Enstitüsü'nde gezegen bilimci olan astronom Mike Brown bu uç nesnelerin büyüleyici olduğunu ve "Diğer olayların izlerini taşıdığını" söylüyor. V774104'ün ilginç bir yörüngesi olabilir. Öte yandan, Güneş'ten 97 AB mesafede cüce gezegen Eris bulunduğu zaman 2005 yılında güneş sistemindeki en uzak cismin keşfedildiği iddiasından vazgeçilmek zorunda kalınacak. 

Bu keşif, gökyüzündeki soluk güneş sistemi cisimlerini bulmak için gerekli olan büyük aynalı ve büyük görüş alanlı teleskoplar kullanılan uç güneş sistemi araştırmalarının bir sonucudur. Bu keşif, Japonya'nın Hawaii'deki 8 metrelik Subaru teleskobu kullanılarak yapıldı. 

Kaynaklar: 
http://www.sciencemag.org/news/2015/11/astronomers-spot-most-distant-object-solar-system-could-point-other-rogue-planets
http://www.nature.com/news/evidence-grows-for-giant-planet-on-fringes-of-solar-system-1.19182


 Ercan YÖRÜK

Yorumlar