Epilepsiyle birçok insan görünürde normal hayatlarını sürdürüyorlar. Yaklaşık olarak %80 i modern terapilerden önemli yardımlar alabilirler ve nöbet aralığı aylar ya da yıllar olabilir. Bununla birlikte durum epilepsiyle insanların günlük hayatlarını etkileyebilir, onların ailelerini ve arkadaşlarını da etkileyebilir.
Şiddetli nöbet geçirildiğinde insanlar tedaviye direnç göstermek zorunda kalmıştır ve zihinsel bozulmanın riski artmıştır. Özellikle nöbetler erken çocukluk dönemlerinde gelişmişse.
Davranışlar ve duygular
Epilepsi insanlar için alışmamış bir şey değildir. Özellikle çocukların davranışsal ve duygusal problemlerinin gelişiminde. Bazen bu problemler epilepsiyle ilişkili rahatsızlık ve hayal kırıklığıyla sonuçlanır. Diğer problemler okulda muziplik, sataşma ya da uzak durma olabilir. Eğer ebeveynler bağımsız ve pozitif bakış açısıyla cesaretlendirirlerse çocuklarda bu problemler azaltılabilir. Olumsuz davranışlarda ödül verilmemeye dikkat edilmeli. Aileler nöbetlerle yaşamayı öğrenmek zorunda olduğunu kabul etmeli, onları suçlamamalı ya da insanların verdiği tepkilere alınmamalıdır. Pozitif bir tavırla epilepsiyle yaşamak için aileler rehberlik servislerinden yardım alabilir. Epilepsi destek grupları epilepsisi olan insanlar için bir yol sağlayarak yardımcı olabilir ve onların aile üyeleriyle deneyimlerini, hayal kırıklıklarını ve hastalıkla başa çıkmak için ipuçlarını paylaşabilir.
Epilepsisi olan insanlarda kendine güvende zayıflama, depresyon ve intihar riski artmıştır. Bu problemler anlamada yoksunluk ya da epilepsi hakkında rahatsız etme, diğer insanlardan uzak durma ya da kabalığa neden olabilir.
Epilepsisi olan çoğu insan nöbet geçireceğim korkusuyla yaşıyor.
Sürüş ve Eğlence
Epilepsi olan birçok insan, sürüş esnasında nöbet geçirme riskinden dolayı sürücü yeteneği ve bağımsızlığı kısıtlenmış olur.
 |
| Epilepsi hastası kişinin nöbet anı |
Çoğu devlet ve Kolombiya ilkeleri epilepsi olan kişilere ehliyet vermez. Ancak kişi belli bir zaman diliminde nöbet geçirmeyeceğine dair belge sunarsa ehliyet verebilir. Bu kişiler nöbet geçireceği zaman dilimi belli olan kişilerdir. Nöbetlerin bilinci etkilemediği, sadece uykudayken gerçekleştiği durumlarda veya uzun süreli sıcak basması ve nöbetle ilgili uyarı işaretlerinin anlaşılması haliyle sürüşün durdurulduğu durumlarda bazı devletler politikalarını değiştirmişlerdir. Son çalışmalarda nöbetinden bir sene sonra araç kullanan kişilerde kazaların gerçekleşmesi daha kısa süre bekleyen kişilerle kıyaslandığında % 93 den az olduğu saptanmaktadır.
Nöbetin gerçekleşme riski eğlence seçimlerini de kısıtlar. Örneğin; epilepsi olan kişiler dikkatsizlik sonucu yaralanmaların olabileceği, paraşütle atlama veya motor yarışları gibi sporları yapmamalıdır. Yüzme ve yelken gibi sporlar sadece önemler alınarak ve denetimler gerçekleştirilerek yapılabilir. Fakat tempolu koşmak, futbol oynamak ve diğer bu tarzda spor epilepsili kişiler için uygundur. Düzenli sporun nöbetlerini kontrol edebilmelerini geliştirdiğine dair kanıtlar bile vardır. İnsanların yaşama katılım göstermeleri için spor genellikle pozitif bir faktördür. Dehidratasyon, aşırı zorlanma ve hipoglisemi gibi sorunları oluşturabilecek potansiyel spolara karşı önlem almak nöbet riskini arttıracağı için önemlidir. Bu yüzden sporlar spor koçları tarafından yaptırılmalıdır
Eğitim ve İş
Amerika Birleşik Devletlerinde yasalara göre epilepsi kişiler nöbetlerinden dolayı herhangi bir eğitim, eğlence ya da diğer etkinliklerden mahrum edilemezdir. Ancak yapılan ankete göre epilepsi kişilerin %56 sı liseyi, % 15 i üniversiteyi bitirebilmektedir ve aynı ankete göre çalışma yaşına gelmiş kişilerin % 25 i işsizdir. Bu rakamlar okulda ve işte epilepsili kişiler için hala önemli engeller olduğunu göstermektedir. Epilepsisi olan birçok kişi, istihdam olanaklarının sınırlı olması, sürüş kısıtlamaları ve birçok kamu zorluklarıyla karşılaştıkları, yanlış anlaşılmaları ve toplumsal baskılarla karşı karşıya kalmalarıyla büyük sıkıntılar yaşadıklarını söylemişlerdir. Antiepileptik ilaçlar konsantrasyon ve hafızaya müdahale ederek yan etkiye neden olur.
 |
| Normal ve epileptik beyin |
Öğretmen öğrencilere sınıflarında epilepsi bir öğrenci olduğunda nöbet esnasında ne yapılması ve nasıl davranılması gerektiğini anlatmalıdır.
Ebeveynler ise makul yollar bulabilmek için okulla birlikte çalışarak yapılması gerekenleri söylemelidir.
Kaynak: http://www.everydayhealth.com/epilepsy/understanding/epilepsys-affect-on-daily-life.aspx sitesi tarafından çevrilmiştir.
Hazırlayan: Elif POLAT ve İrem ÖĞRETİCİ
Yorumlar
Yorum Gönder